Kosova’nın Sırbistan’la arasındaki sınır geçişleri için getirmiş olduğu yeni yasaya karşı Kosovalı Sırplar, ülkenin kuzeyindeki sınır geçişlerini kapattı. İki ülke içinde ipler iyice gerildi.
Rusya ile Ukrayna arasındaki harp aylardır sürerken, şimdi de Balkanlar’da gerilim tırmandı.
Kosova’nın Sırbistan sınırındaki Mitrovica şehrinde öğle saatlerinde siren sesleri duyuldu. Deposu bilinmeyen siren sesi ortalama iki dakika sürdü.
Ülke basınındaki haberlerde, Kosovalı Sırpların bu sesler üstüne sınırları kapattığı aktarıldı.
Kosova Polisi Müdür Yardımcısı Besim Hoti yapmış olduğu açıklamada, Kosovalı Sırpların araçlarla sınır geçişlerini kapattığını doğrulayarak, polis güçlerinin de Brnjak ve Jarinje sınır kapılarını kapattığını açıkladı.
Siren sesleri duyuldu, tabanca sesleri geldi
Kosova’da siren sesleri de duyulurken, ülke polisi bazı yerlerden tabanca sesleri geldiğini sadece kimsenin yaralanmadığını bildirdi.
Sırbistan Müdafa Bakanlığı ise Kosova’ya herhangi bir müdahalede bulunmadıklarını ve toplumsal medyada yaşanmış olan dezenformasyona saygınlık edilmemesi icap ettiğini belirtti.
Kosova hükümeti sonucu erteledi
Kosova hükümetinin, ülkedeki Sırplara da ulusal vasıta plakası ve kimlik uygulamasını getiren, bu yüzden Sırbistan’la krize yol açan sonucu bir ay ertelediği bildirildi.
Kosova hükümetinden meydana getirilen açıklamada, yarın hayata geçirilmesi planlanan Kosova’da yaşayan Sırplar dahil her insanın Kosova kimlik kartı ve plakasına haiz olma zorunluluğun 1 Eylül’e kadar ertelediği ifade edildi.
‘Eylemi Sırbistan hazırladı’
Hükümetin, Kosovalı Sırpların bu akşam sınır geçişlerini kapatma eylemini kınadığına işaret edilen açıklamada, bunların Sırbistan’ın başkenti Belgrad tarafınca hazırlandığı ileri sürüldü.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Sırbistan Genelkurmay Başkanı Milan Mojsilovic ve Kosova’daki NATO Gücü (KFOR) komutanıyla Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da bir araya geldi.
“Teslim olmayacağız, Sırbistan kazanacak”
Toplantının peşinden açıklamada bulunan Vucic, Kosova ile önümüzdeki dönemde bir çözüm yolu bulmayı umut ettiklerini belirterek, “Ümit ederim iyi haberler alacağız ve bu durum yarın çözülecek.” dedi.
AA’nın aktardığına gore Vucic, önümüzdeki haftalar ve ayların oldukça zor bir siyasal mücadeleyle geçeceğine işaret ederek, “Kendilerine hakim olanlara, bilhassa de Kosovalı Sırplara teşekkür ediyorum. Teslim olmayacağımızı ve Sırbistan’ın kazanacağını bir kez daha tekrarlamak isterim.” diye konuştu.
Türkiye’den sağduyu çağrısı
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Sırp mevkidaşı Selakoviç ve Kosovalı mevkidaşı Schwarz ile görüştü.
Çavuşoğlu, her iki tarafa da sağduyu çağrısı yapmış oldu:
“Türkiye, Balkanların sulh ve istikrarına devamlı ehemmiyet vermektedir. Yeni gerilimlerin hiç kimseye faydası olmaz. Gerilimi azaltmak için üzerimize düşeni hayata geçirmeye hazırız.”
NATO’nun Kosova Gücü: Müdahaleye hazırız
NATO’dan meydana getirilen açıklamada, Kosova’nın kuzeyindeki güvenlik durumunun gerilmiş olduğu açıklandı ve “NATO’nun Kosova Gücü (KFOR), durumu yakından takip ediyor ve istikrarın tehlikeye girmesi durumunda müdahale etmeye hazır.” sözleri kullanıldı.
KFOR’un Kosova’daki tüm vatandaşların hareket özgürlüğü için çalıştığına işaret edilen açıklamada, “KFOR, sahada görünür ve kuvvetli bir duruş sergilemektedir. KFOR tüm muhataplarla kontakt halinde” değerlendirmesi yapılmış oldu.
Aynı durum Kosova vatandaşlarına 11 senedir uygulanıyor
Kosova Hükümeti daha ilkin almış olduğu karar doğrultusunda, ülkede “yasa dışı” bir şekilde bulunan vasıta plakalarının “RKS” (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürülmesi sürecinin 1 Ağustos-30 Eylül tarihleri içinde gerçekleşeceğini duyurmuş, bu süre zarfında vatandaşların birçok kolaylıktan yararlanma olanağına haiz olacağını bildirmişti.
Aynı şekilde 1 Ağustos itibariyle hükümetin bir ay ilkin almış olduğu karar doğrultusunda Sırbistan kimlik belgeli şahıslara ilişkin mütekabiliyet tedbirinin de uygulanacağı ifade edilmişti.
Kosovalı yetkililerce, aynı ilkenin Belgrad tarafınca da Kosova vatandaşlarına 11 senedir uygulanmış olduğu kaydedilmişti.
Avrupa’nın ‘en genç’ ülkesi
Öte taraftan Sırbistan’ın halihazırda kendi toprağı olarak görmüş olduğu Kosova, bugün 117 ülke tarafınca bağımsız devlet olarak tanınıyor.
Başkenti Priştine olan ve ortalama 1,8 milyon nüfusa haiz Kosova’da nüfusun büyük çoğunluğunu Arnavutlar oluştururken, ülkede ek olarak Türk, Boşnak, Sırp, Goralı, Roman, Aşkali ve Mısırlı azınlık grupları da yaşıyor.
Sırbistan-Kosova ilişkisi
Yugoslavya döneminde Sırbistan Federal Cumhuriyeti’nin bir parçası olan Kosova’ya 1974’te özerklik verilse de bu karar, 1989’da aşırı Sırp milliyetçisi Slobodan Milosevic tarafınca iptal edildi.
Yugoslavya’nın dağılma sürecine girmesiyle Kosovalı Arnavutlar, yükselen Sırp milliyetçiliğinden tedirgin oldu ve hemen sonra ülkenin bağımsızlığında mühim rol oynayacak Kosova Kurtuluş Ordusunun (UÇK) temellerini attı. Ilkin Hırvatistan, peşinden Bosna Hersek’teki kanlı çatışmalar, 1998’de Kosova’ya da sıçradı.
Sırp polisi ile UÇK arasındaki çatışmalar 1998’de başlarken, Milosevic emrindeki Sırp güçleri Arnavut köylerini basarak sivilleri katletti. Sırp güçlerinin Kosova’daki saldırıları, 24 Mart 1999’da süregelen ve 78 gün devam eden operasyon sonucunda NATO’nun Yugoslavya’yı bombalamasıyla son buldu.
Harpte 8 binden fazlası Arnavut olmak suretiyle 10 binin üstünde Kosovalı öldürülürken, 800 bine yakını Arnavut olmak suretiyle 1 milyonunun üstünde değişik etnik gruplardan Kosovalı evlerini terk etmek mecburiyetinde bırakıldı.
‘Mart Ayaklanmaları’
Savaşın peşinden büyük ölçekteki ilk kriz 2004’te yaşandı. “Mart Ayaklanmaları” olarak adlandırılan vakalarda 11’i Arnavut, 8’i Sırp 19 şahıs öldü, yüzlerce şahıs yaralandı.
Devrin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan tarafınca 2005’te Kosova Hususi Temsilcisi olarak görevlendirilen Martti Ahtisaari, 2007’de Kosova’nın bağımsız olması icap ettiğini belirttiği raporu BM Güvenlik Konseyine sundu. Sırbistan ise “denetimli özerklik” önerisinde bulunmuş oldu.
Ahtisaari Planı ve BM’nin 1244 sayılı sonucu doğrultusunda Kosova Meclisi, 17 Şubat 2008’de tek taraflı bağımsızlığını duyuru etti.
