İnsanlık koronavirüs pandemisinden sonrasında virüslere karşı savaşını daha ciddiye alıyor…
Dünya genelinde zoonotik hastalıklar içinde giderek daha çok dikkat çeken halk içinde Maymun Çiçeği olarak adlandırılan Mpox virüsü (MPXV), pandemik potansiyeliyle bilim topluluğunda mühim bir araştırma mevzusu haline geldi.
ÇALIŞMALAR HIZLANDI
Türkiye ve İngiltere’den bilim adamları, virüsün bulaşma dinamiklerini, bağışıklık sistemine etkilerini ve tedavi yöntemlerini detaylı bir halde inceleyerek mRNA teknolojisiyle yeni bir aşı geliştirme sürecini hızlandırmayı hedefliyor.
Biruni Üniversitesi ve London Metropolitan University ortaklığında yürütülen çalışmada, virüsün mutasyon kabiliyeti, yayılma hızındaki değişimler ve bağışıklık sistemine tesirleri çözümleme edilerek Mpox’a karşı yeni nesil bir aşı geliştirilmesi planlanıyor.
Yazı, Biruni Araştırma Merkezi’nden Dr. Elif Sibel Aslan, Moleküler Biyolog Sajjad Eslamkhah, Dr. Cüneyd Yavaş, Dr. Nermin Akçalı, Dr. Lütfiye Karcıoğlu Batur, Dr. Asmaa Abuaisha, Moleküler Biyolog Erva Esma Yıldırım Uçarkuş, Prof. Dr. Mustafa Solak ve London Metropolitan University’den Prof. Dr. Kenneth N. White tarafınca hazırlandı.
“MRNA TEKNOLOJİSİ MAYMUN ÇİÇEĞİNE KARŞI UMUT OLABİLİR”
Araştırmacılar, mRNA aşılarının Mpox’a karşı geliştirilmesinin büyük bir fırsat sunduğunu belirtti. Çalışmada, bağışıklık sistemini kuvvetli bir halde harekete geçirecek çoklu epitoplu yeni nesil aşıların geliştirilmesine yönelik veri analizi ve biyoinformatik tekniklerinin önemi vurgulandı. Makalede bilhassa Mpox’un genetik uyarlama kabiliyeti sebebiyle aşının geniş bir koruma sağlayacak şekilde tasarlanması gerektiği ifade edildi.
Biruni Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünden Dr. Elif Sibel Aslan, emekleri hakkında şu açıklamayı yapmış oldu:
Mpox’un yayılmasını engellemek ve yeni salgın dalgalarının önüne geçmek için aşı geliştirme sürecini hızlandırmamız gerekiyor. mRNA teknolojisi, virüsün mutasyonlarına karşı hızla adapte olabilecek bir çözüm sunuyor. mRNA teknolojisi maymun çiçeğine karşı ümit olabilir.
“AFRİKA’DAKİ VAKA DİNAMİKLERİNİ ANLAMAMIZ GEREKİYOR”
Araştırmada Mpox virüsünün uzun senelerdir Afrika’nın belirli bölgelerinde endemik bir hastalık olarak bilinmesine karşın, son yıllarda küresel yayılım göstermesi sebebiyle Afrika’daki olay analizlerinin büyük ehemmiyet taşımış olduğu belirtiliyor. Bu kapsamda, Biruni Üniversitesi araştırmacıları, Mozambik Üniversitesi’ni ziyaret ederek saha çalışmalarını genişletmeyi planlıyor.
Araştırmacılar Afrika’daki araştırmaların, Mpox’un bulaşma yollarını ve virüsün bölgesel mutasyonlarını anlamaya destek olacağını öne sürüyor. Bu emekler kapsamında; Mozambik’te Mpox’un genetik yapısının çözümleme edilmesi, mahalli sıhhat sistemlerinin savaşım şekillerinin ve yeni aşıların Afrika’daki uygulanabilirliğinin incelenmesi planlandı. Prof. Dr. Kenneth N. White, “Mpox virüsüne karşı etkili bir aşı geliştirmek istiyorsak, virüsün en yaygın olduğu Afrika’daki olay dinamiklerini anlamamız gerekiyor. Internasyonal iş birlikleri bu süreçte büyük rol oynuyor” dedi.
“EN BÜYÜK RİSK, ENFEKTE KİŞİLERLE DOĞRUDAN TEMAS EDİLMESİ”
Mpox virüsüyle ilgili toplumda birçok yanlış informasyon dolaştığını belirten Biruni Üniversitesi’nden Moleküler Biyolog Sajjad Eslamkhah, “Mevcut bilimsel verilere gore Mpox’un hela benzer biçimde yüzeylerden bulaştığına dair kati bir kanıt bulunmuyor. En büyük risk, enfekte kişilerle direkt temas edilmesi yada solunum damlacıkları kanalıyla bulaşma” diyerek, halkın bu mevzuda bilinçlendirilmesi icap ettiğini vurguluyor.
MAYMUN ÇİÇEĞİNE KARŞI KÜRESEL ÖNLEMLER ARTIYOR
Araştırmacılar hazırlanan makalede Mpox’un (Maymun Çiçeği) yayılmasını önlemek için şunları öneriyor:
DSÖ’nün son değerlendirmelerine gore, Mpox’un Afrika’daki endemik bölgelerden başlayarak öteki kıtalara yayılma riski devam ediyor. Bundan dolayı, aşı ve tedavi araştırmalarının hızlandırılması eleştiri bir öncelik taşıyor.
Aşılama programlarının hızlandırılması, virüsün bulaşma yollarına dair doğru bilgilerin yayılması, risk gruplarının korunması için erken teşhis çalışmalarının artırılması.
Mpox salgınlarının artışı ve virüsün genetik uyarlama kabiliyeti, yalnızca tıbbi açıdan değil, bununla birlikte küresel sıhhat sistemlerinin dayanıklılığı açısından da kaygı verici bir tablo çiziyor.
DSÖ’nün bu alanda yapmış olduğu son değerlendirme, Afrika’daki endemik bölgelerden başlayarak öteki kıtalarda da yayılma riskinin sürdüğüne işaret ediyor. Bundan dolayı, aşı ve tedavi araştırmalarının hızlandırılması eleştiri bir öncelik taşıyor.
Bu post hakkında tartışma