Yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları geçen yıl yüzde 90 artmışken bu yıl da yüzde 250 artış gösterdi.
Türkiye Ana para Piyasaları Birliği (TSPB) tarafınca hazırlanan 2022 yılı finansal piyasa özet verilerine nazaran; yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları, bir yılda yüzde 250 artarak 1 trilyon 836 milyar liraya çıktı.
TSPB verilerine bakıldığında, yerli ve yabancı yatırımcıların toplam finansal varlıkları 2022 senesinde, bundan önceki yıla kıyasla yüzde 86,7 artarak 15 trilyon 755,3 milyar liraya çıktı. Söz mevzusu finansal varlıkların 14 trilyon 428 milyar lirası, yerli yatırımcılara ilişik olup, bundan önceki yıla nazaran varlıklarının yüzde 86 arttığı gözlemlendi.
TSPB verileri, yerli yatırımcıların finansal varlıklarının 2022 senesinde büyümesinde en fazla katkının, hisse senedi ve TL mevduat varlıklardaki artıştan geldiğini ortaya koydu.
Hisse senedi varlıklarında üstün dereceli gelişme
Bilhassa salgın sonrasında ana para piyasalarına olan yerli yatırımcı ilgisindeki artış, izlenen düşük faiz politikasının da etkisiyle geçen yıl katlanarak arttı.
TSPB verilerine nazaran, 2019 yılı sonu itibarıyla 1,2 milyon olan hisse senedi bakiyeli yatırımcı sayısı, 2020 senesinde 2 milyona, 2021 senesinde 2 milyon 355 bine çıktı. Hisse senedi bakiyeli yatırımcı sayısı 2022 senesinde ise 1,4 milyon artışla 3 milyon 783 bine çıktı.
Yerli yatırımcıların ilgisindeki üstün dereceli artış ile BIST 100 endeksinin yüzde 196,6 yükselmesi, yerli yatırımcıların hisse senedi varlıklarının 2022 senesinde üstün dereceli seviyede büyümesini bununla beraber getirdi.
Yerli yatırımcıların toplam varlıkları içinde en yüksek gelişme hisse senedi varlıklarında yaşandı. 2021 senesinde 524,7 milyar lira olan yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları yüzde 250 artarak 2022 yılı sonunda 1 trilyon 836 milyar liraya ulaştı. Bu tutarın 1 trilyon lirası bireysel yatırımcılara ilişik bulunuyor.
TL mevduatlar yüzde 153,2 büyüdü
- Geçen yıl yerli yatırımcıların varlıklarında hisse senedinin arkasından en süratli gelişme TL mevduatlarda yaşandı. Kur Korumalı Mevduat uygulamasının etkisiyle döviz tevdiat hesaplarındaki artış sınırı olan kalırken, TL mevduatlarda yüksek oranlı artış yaşandı.
- 2021 yılı sonunda 1 trilyon 829 milyar lira olan yerli yatırımcıların TL mevduat varlıkları, yüzde 153,2 artışla 2022 yılı sonunda 4 trilyon 631 milyar liraya çıktı. 2021 yılı sonu itibarıyla 3 trilyon lira olan yerli yatırımcıların döviz tevdiat hesapları ise yüzde 16,6 benzer biçimde sınırı olan oranda artarak 2022 yılı sonunda 3,6 trilyon lira oldu.
Yerlilerin ana para piyasası varlıklarının toplam varlıklar içindeki oranı arttı
- TSPB verilerine nazaran, yerli yatırımcıların devlet iç borçlanma senedi varlıkları 2022 senesinde bundan önceki yıla kıyasla yüzde 105,2 artarak 3 trilyon 67 milyar liraya çıktı.
- 2022 senesinde yerli yatırımcıların kamu eurobond varlıkları bundan önceki yıla kıyasla yüzde 68,2 artarak 859 milyar lira, {özel sektör} eurobond varlıkları ise yüzde 31 artarak 224 milyar lira oldu.
- Yerli yatırımcılara ilişik; hisse senedi, varlığa dayalı menkul kıymet, varlık teminatlı menkul kıymet, hususi ve kamu eurobond, devlet iç borçlanma senetleri, varant ve sertifikadan oluşan ana para piyasası varlıklarının, toplam finansal varlıklar içindeki oranı bundan önceki yıla nazaran 6 puan artarak 2022 yılı sonu itibarıyla yüzde 43’e çıktı.
Yabancıların hisse senedi varlıkları yüzde 118,7 büyüdü
- 2021 yılı sonu itibarıyla 682,8 milyar lira olan yabancı yatırımcıların finansal varlıkları, yüzde 94,4 artarak 2022 yılı sonunda 1 trilyon 328 milyar lira oldu.
- 2021 yılı sonunda 347,7 milyar lira olan yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıkları, yüzde 118,7 artarak 2022 yılı sonunda 760,4 milyar liraya çıktı.
- Yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıklarındaki gelişme Borsa İstanbul’daki artışın altında kaldı. Bununla birlikte yabancı yatırımcıların toplam hisse senedi portföyündeki ağırlığı geçen yılda düşmeye devam etti. Verilere nazaran, 2019 yılı sonunda yüzde 60’ın üstünde olan yabancı yatırımcıların hisse senedi portföyündeki ağırlığı, 2020 sonunda yüzde 49’a, 2021 yılı sonunda yüzde 40’a, 2022 sonunda ise yüzde 30’un altına geriledi.
- 2022 sonu itibarıyla Türkiye’deki toplam 2 trilyon 596 milyar lira olan hisse senedi portföy değerinin, yüzde 29,3’ü yabancı yatırımcılara, yüzde 70,7’si ise yerli yatırımcılara ilişik bulunuyor.
- Yabancı yatırımcıların finansal varlıklarında en yüksek artış ise TL mevduatlarda yaşandı. Veriler, yabancı yatırımcıların TL mevduatlarının 2022 sonunda bundan önceki yıla kıyasla yüzde 169 artarak 111,7 milyar liraya, döviz tevdiat hesaplarındaki varlıklarının ise aynı dönemde yüzde 74,4 artarak 418 milyar liraya çıktığını ortaya koydu.
40 firmanın halka arzı gerçekleşti
- Yerli yatırımcı sayısındaki üstün dereceli artışa paralel olarak şirketlerin halka arzlara olan ilgisi de kuvvetli bir halde devam etti. 2022 senesinde 40 firmanın halka arzı gerçekleştirildi.
- Söz mevzusu şirketlerin halka arz yöntemiyle ana para piyasalarından sağladıkları kaynak ise 19,3 milyar lira oldu. Bu halka arzlarla beraber 2022 sonu itibarıyla Borsa İstanbul’a kote şirket sayısı 483 oldu.
